EP. 2 Blackgaze : SHOEGAZE – SHOEGAZING คืออะไร

SHOEGAZE – SHOEGAZING คืออะไร

“ความขบถที่สวยงาม” แนวดนตรี Shoegaze คือแนวดนตรี Alternative – rock ที่เกิดขึ้น ในสหราชอาณาจักรช่วง ค.ศ.1980 ดนตรีแนวนี้มีเอกลักษณ์บ่งบอกชัดเจน
ด้วยเสียงร้องที่มืดมัวอยู่ในม่านหมอก เสียงกีต้าร์ที่แตกห้วนๆ ผ่านการ chain FX ที่หลากหลาย ให้อารมณ์ที่โหยหวน และดังกระหึ่ม แต่ล่องลอยพาสู่ความเวิ้งว้าง
 ที่มาของคำว่า “Shoegaze” นั้นมาจากสื่อมวลชนชาวอังกฤษที่ให้คำนิยามถึง ดนตรี Neo-psychedelic ที่ผู้เล่นอยู่นิ่งไม่ไหวติงเอาแต่ก้มหน้ามองบอร์ดเอ็ฟเฟ็ค
ที่เรียงยาวเป็นแถวในขณะที่เล่นคอนเสิร์ตเพราะต้องจดจ่อกับการใช้เอ็ฟเฟ็คและเครื่องดนตรีของตัวเอง จนพาให้คนดูรู้สึกและพากันตั้งคำถามว่า “ทำไมถึงเอาแต่ก้มมองเกือก”
 จุดเด่นของดนตรีแนวนี้ที่ผมรู้สึกคือมันจะมีความไพเราะที่ซ่อนอยู่ในบรรยากาศของตัวเพลง ไม่ว่าจะเป็นการเรียบเรียงท่อน เรียบเรียง chord progression
หรือ เเม้กระทั้ง melody. มันทำให้รู้สึกเบิกบานแต่ก็เหงาจับใจในบางทีถ้าท่านใด ที่ยังไม่เคยฟังดนตรีแนวนี้ ผมแนะนำเป็นอย่างยิ่งว่าควรค่าแกการเข้าไปฟัง และท่านอาจจะโดนตก ไม่รู้ตัว
 แนวที่คาบเกี่ยวกับดนตรีแขนงนี้ ก็มี Dreampop , Post-Punk , NoiseRock , Ambient , Post-Rock , Wall of Sound , Slow core ซึ่งเป็นที่รู้กันดีอยู่แล้วในกลุ่มนักเสพย์ ว่าขาดแนวที่กล่าวนี้ไปไม่ได้แน่ๆ
 ถ้าพูดถึง Shoegaze หลายๆคนคงนึกถึง Slowdive , My bloody valentine , Lush , Ride , The Jesus and Mary Chain และอีกมากมายที่ไม่ได้ยกมากล่าว
วงเหล่านี้ อาจจะเรียกได้ว่าเป็นตัวพ่อ ตัวแม่ของดนตรีแนวนี้เลยก็ว่าได้ เพราะเป็นวงที่มีผลงานออกมาอยู่ในช่วงบุกเบิกไทม์ไลน์ ตั้งแต่ปี 80’s -90’s หรือจนถึงปัจจุบัน ส่วนเรื่องบรรยกาศ อารมณ์ ของเพลงในละวงนั้น ด้านผู้อ่านสามารถ หาฟัง เพื่อเสพย์สื่อตีความกันเองได้ไม่ยากอยู่ เราคงไม่ขออธิบายให้ยืดยาวดีกว่า เพราะดนตรีสายนี้ผู้ฟังแต่ละคน สามารถตีความได้ต่างกันอยู่ที่ภาวะอารมณ์ของแต่ละคนในขณะที่ได้ฟัง ถ้าอย่างวงแนวนี้ในบ้านเรา ก็มี Desktop error , Inspirative , Goose , Death of Heather , Follow , Monomania , Kunst , Telever , on the plateau , The 389 และอีกหลายวงที่ผมกล่าวมาไม่หมด ดูจากรายชื่อวงแนวนี้ในบ้านเรา
แสดงให้เห็นว่า กระเเสดนตรีแนวนี้ ค่อนข้างที่จะได้รับนิยมอยู่ไม่มากไม่น้อยเลย และยังมีหลายๆวงที่ผมยังไม่ได้พูดถึง ทั้ง Gen เก่า และ Gen ใหม่
ที่กำลังออกผลงานให้กลุ่มผู้เสพย์แนวนี้ได้ค้นหากันอีกมากมาย เช่นกัน

เรามาดูต้นทางของเสียงทำให้กำเนิด Vibes ของเพลงแนวนี้ด้วยการแยกเป็นเป็นเครื่องดนตรีกันบ้างดีกว่าครับ

Guitar

ทำไมต้องทรง Fender Jazz master ?
ทำไมต้อง Fender Mustang หรือ Jaguar ?
อันนี้ผู้เขียนก็ไม่เข้าใจเช่นกันว่า player แนวนี้ ส่วนมากสะพายกีต้าร์ทรงนี้กัน อาจจะเป็นเพราะ คาแร็คเตอร์จำพวกนี้ ให้ซุ่มเสียงที่ไม่หนาเกินไป ไม่เด้ง หรือ อ้วนเกินไป พอไปผ่านพวก FX modulation ที่หลายเสียงหลายขั้นตอน มันทำให้เกิดบรรยกาศที่พอเหมาะพอดีกับตัวบอดี้ของเพลงแนวนี้
*บอร์ดเอ็ฟเฟ็คก้อนของกีต้าร์ ที่ยาวเหยียดจนไปถึงหน้าปากซอย มี เสียงแตกและเสียง Fuzz ที่ให้คาเเร็คเตอร์ที่ต่างกันหลายก้อน และ ที่ขาดไม่ได้เด็ดขาดคือเสียง Deley และ Reverb อย่างละไม่ต่ำกว่า 2 ก้อนขึ้นไปแล้วแต่ว่าใครจะวางเรียงลำดับจากเสียงไหนไปเสียงไหนตามแต่ที่ตัวศิลปินจะดีไซน์ออกมา
จากประสบการณ์ตัวผู้เขียนมักเห็นกีต้าร์ Player เเนวนี้หลายๆท่านวางก้อน Reverb ไว้เป็นอันดับเเรกก่อนที่จะไปสู่เสียงแตก ซึ่งจะทำให้ผลของเสียงกีต้าร์ที่ออกมานั้น
มีความเบลอๆ มัวๆ เหมือนอยู่ในหม่านหมอก ทำให้เกิดอารมณ์ล่องลอยดั่งในความฝันแต่ก็ไม่เสมอไป เพราะบางท่านก็ไม่ได้ทำเช่นนั้น…

Bass

ด้วยความที่กีต้าร์ให้คาเเรคเตอร์เช่นที่กล่าวมาก่อนหน้านี้ เสียง Bass จึงต้องทำหน้าที่คุมย่าน Low และ ให้ซุ่มเสียงที่แตกพร่าไปพร้อมๆกัน เพื่อตัวบอดี้ของเพลง และผมแอบเห็นบางวง bass player ก็จับ power chord แทนที่จะเล่นคุม Root เหตุผลก็คือเพิ่มความแน่นและให้ซุ่มเสียงที่ overtone เบสที่พบเห็นบ่อยๆในดนตรีในแนวนี้
คงหนีไม่พ้น ทรง P-Bass หรือ J – Bass

Drums and Vocal

เสียงกลองของดนตรีแนวนี้ ส่วนมากจากมีสัดส่วน และกรู้ฟ ที่ฟังง่าย และโหมกระหน่ำในบางท่อน คอยเป็นกระดูสันหลัง และใส่ FX มีลองลอยฟุ้ง เป็น Ambient ให้บรรยากาศในตัวเพลง
เสียงร้องของดนตรีแนวนี้ มักมีเมโลดี้ที่สวยงาม แต่เป็นภาพเบลอๆในฉากหลังม่าน และไม่ได้ร้องเยอะนัก แต่มักเป็นท่อนซ้ำๆจำๆที่ติดหู
วนๆจนทำให้เก็บเอาไปฝันทุกครั้งที่ได้ฟัง
จาก EP. 1 ที่เราพูดที่มาของ แนว Blackgaze และได้อธิบายคำว่า Black Metal ไปก่อนหน้านี้ และ Shoegaze ใน Content นี้ ครั้งหน้าเราจะมาเล่าถึงแนวดนตรี Blackgaze ใน Ep ต่อไปครับ